Jazda po pijanemu

Jeżeli w stanie nietrzeźwości nie jechałeś na rowerze, lecz jedynie prowadziłeś rower obok siebie, wówczas nie popełniłeś przestępstwa. W takim wypadku jesteś traktowany jako pieszy, a nie osoba prowadząca rower. W takiej sytuacji postępowanie karne nie powinno zostać przeciwko Tobie wszczęte, a w razie jego wszczęcia powinno zostać umorzone. Jeżeli jednak dojdzie do skierowania przeciwko Tobie aktu oskarżenia powinieneś zostać uniewinniony od zarzutu popełnienia przestępstwa.

W pracy zawodowej spotkałem się z sytuacją, gdy osoba oskarżona o popełnienie przestępstwa prowadzenia roweru w stanie nietrzeźwości wyjaśniła, że nie prowadziła, lecz pchała rower obok siebie. W takiej sytuacji Sąd ma obowiązek przeprowadzenia postępowania dowodowego w celu zweryfikowania relacji oskarżonego. W tym zakresie kluczowe znaczenie mają zeznania osób, które widziały zachowanie rowerzysty przed jego zatrzymaniem. Najczęściej są to jednak policjanci lub strażnicy miejscy, którzy zatrzymali nietrzeźwego rowerzystę. W takim wypadku przed oskarżonym stoi niełatwe zadanie przekonania Sądu, ze nie jechał rowerem lecz jedynie prowadził go obok siebie. Większość sędziów uważa, że policjanci lub strażnicy miejscy nie dokonaliby zatrzymania nietrzeźwego rowerzysty, gdyby rzeczywiście nie jechał na rowerze. Sędziowie oceniają, że w przeciwieństwie do oskarżonego policjanci lub strażnicy miejscy nie mają motywu dla składania nieprawdziwych zeznań i pomawiania rowerzysty o nie popełnione przestępstwo. 

Sytuacja oskarżonego o to przestępstwo wygląda lepiej, jeśli wskaże inne osoby, które potwierdzą jego relację o prowadzeniu obok siebie roweru. 

Jeszcze lepiej wygląda jego sytuacja gdy przedstawi inny dowód, np. nagranie z monitoringu na potwierdzenie, że nie jechał lecz pchał jedynie rower. W takiej sytuacji konieczne jest jak najszybsze ustalenie czy miejsce zatrzymania rowerzysty było objęte monitoringiem i zabezpieczenie tego dowodu. Z mojego doświadczenia zawodowego wynika, że nagrania monitoringu są kasowane nawet po kilku – kilkunastu dniach. 

Uwaga!

Z dniem 9 listopada 2013 r. prowadzenie roweru w stanie nietrzeźwości stanowi wykroczenie z art. 87 § 1a k.k.

Przestępstwo prowadzenia roweru w stanie nietrzeźwości można popełnić jedynie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu.

Jeżeli zostałeś zatrzymany przez Policję na prowadzeniu roweru w stanie nietrzeźwości poza drogą publiczną, strefa zamieszkania lub strefą ruchu wówczas nie popełniłeś przestępstwa i nie grozi Ci za to odpowiedzialność karna.

W razie zatrzymania Cię przez Policję na prowadzeniu roweru w stanie nietrzeźwości na mało uczęszczanej drodze lokalnej kluczowe znaczenie dla Twojej odpowiedzialności karnej ma ustalenie, czy droga ta jest droga publiczną czy też drogą wewnętrzną.

Pojęcie drogi publicznej

Drogą publiczna jest jest tylko droga zaliczona do jednej z kategorii dróg publicznych, a więc drogi krajowej, drogi wojewódzkiej, drogi powiatowej lub drogi gminnej. W przypadku drogi lokalnej, co do której mogą powstać wątpliwości czy jest drogą publiczną czy wewnętrzną decydujące znaczenie ma ustalenie, czy właściwa miejscowo Rada Gminy podjęła uchwałę o zaliczeniu jej do drogi publicznej. Ustalenie tego jest o tyle proste, że w przypadku zaliczenia drogi lokalnej do dróg publicznych nadawany jest jej niepowtarzalny numer. W przypadku drogi gminnej numer ten składa się z 6 cyfr i litery właściwej dla województwa, w którym jest położona. Będzie to na przykład numer 340 206 S, gdzie litera S oznacza położenie drogi w województwie śląskim. Jeżeli droga lokalna nie posiada takiego numeru, wówczas nie jest drogą publiczną. Prowadząc na niej rower w stanie nietrzeźwości nie popełniasz przestępstwa.

Dla przykładu drogami niepublicznymi są drogi położone na prywatnych nieruchomościach, drogi dojazdowe do gruntów rolnych oraz drogi leśne. Możesz prowadzić na nich rower w stanie nietrzeźwości bez ryzyka popełnienia przestępstwa z art.178a§ 2 k.k.

Pamiętaj tylko, że:

1. droga gruntowa, prowadzące przez pola lub lasy, której wygląd nie wskazuje na drogę publiczną, może być zaliczona do dróg publicznych przez Radę Gminy. Wówczas jest drogą publiczną

2. jeżeli spowodujesz wypadek na drodze niepublicznej, ale ogólnodostępnej, na której odbywa się ruch pojazdów, wówczas nie popełnisz wprawdzie przestępstwa prowadzenia roweru w stanie nietrzeźwości z art.178a§2 k.k., natomiast zostaniesz skazany za przestępstwo spowodowania wypadku drogowego z art.177§1 lub 2 k.k. w zw. Z art.178§1 k.k

   Pojęcie strefy zamieszkania

Strefą zamieszkania jest obszar, na którego wjazdy i wyjazdy są oznaczone znakami drogowymi „strefa zamieszkania” Ustalenie tej okoliczności jest proste, gdyż wynika ze znaków drogowych ustawionych przy wjazdach i wyjazdach ze strefy zamieszkania. Brak tego oznakowania oznacza, że obszar, np. osiedla nie jest strefa zamieszkania. 

Znak D-40 „strefa zamieszkania”	Znak D-41 „koniec strefy zamieszkania”

Pojęcie strefy ruchu

 Strefą zamieszkania jest obszar, na którego wjazdy i wyjazdy są oznaczone znakami drogowymi „strefa ruchu” Ustalenie tej okoliczności jest proste, gdyż wynika ze znaków drogowych ustawionych przy wjazdach i wyjazdach ze strefy ruchu. Brak tego oznakowania oznacza, że obszar, np. osiedla nie jest strefą ruchu.

Znak D-52 „strefa ruchu”	Znak D-53 „koniec strefy ruchu”

Uwaga!

W dniu 9 listopada 2013 r. prowadzenie roweru w stanie nietrzeźwości nie stanowi już przestępstwa z art. 178a § 2 k.k., stanowi natomiast wykroczenie z art. 87 § 1a k.w.

Przestępstwo prowadzenia roweru w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego opisane w art.178a§2 k.k.

oraz

wykroczenie prowadzenia roweru w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka z art.87§2 k.w.

można popełnić tylko na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu

Katalog miejsc, w których prowadzenie roweru w stanie nietrzeźwości stanowi przestępstwo, zaś prowadzenie roweru w stanie po użyciu alkoholu jest wykroczeniem, jest zatem zamknięty i został ograniczony do:

• dróg publicznych, a więc takich, które zostały zaliczone do jednej z kategorii dróg publicznych – dróg krajowych, dróg wojewódzkich, dróg powiatowych i dróg gminnych. W przypadku drogi lokalnej, co do której mogą powstać wątpliwości czy jest drogą publiczną czy wewnętrzną decydujące znaczenie ma ustalenie, czy właściwa miejscowo Rada Gminy podjęła uchwałę o zaliczeniu jej do drogi publicznej. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule „prowadzenie roweru w stanie nietrzeźwości poza drogą publiczna, strefą zamieszkania lub strefą ruchu nie jest przestępstwem”

• stref zamieszkania, a więc obszarów, na których wjazdy i wyjazdy są oznaczone znakami drogowymi „strefa zamieszkania” Ustalenie tej okoliczności jest proste, gdyż wynika ze znaków drogowych ustawionych przy wjazdach i wyjazdach ze strefy zamieszkania. Brak tego oznakowania oznacza, że obszar, np. osiedla nie jest strefą zamieszkania

  Znak D-40 „strefa zamieszkania”	Znak D-41 „koniec strefy zamieszkania”

  stref ruchu, a więc obszarów, na których wjazdy i wyjazdy są oznaczone znakami drogowymi „strefa ruchu” Ustalenie tej okoliczności jest proste, gdyż wynika ze znaków drogowych ustawionych przy wjazdach i wyjazdach ze strefy ruchu. Brak tego oznakowania oznacza, że obszar, np. osiedla nie jest strefą ruchu

  Znak D-52 „strefa ruchu”	Znak D-53 „koniec strefy ruchu”

  Zgodnie z definicją zawartą w art.2 pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym drogą jest zarówno jezdnia jak i torowisko, parking, ścieżka dla pieszych oraz ścieżka dla rowerów. Prowadzenie roweru po chodniku, poboczu, ścieżce dla pieszych czy rowerów w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu jest zatem również przestępstwem lub wykroczeniem.

  Prowadzenie roweru w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu poza wskazanymi wyżej obszarami dróg publicznych, stref zamieszkania oraz stref ruchu nie stanowi przestępstwa ani wykroczenia. Można zatem bez prowadzić rower w stanie nietrzeźwości na wszelkich drogach niepublicznych i obszarach, które nie zostały oznaczone jako strefy zamieszkania oraz strefy ruchu. Dla przykładu drogami niepublicznymi są drogi położone na prywatnych nieruchomościach, drogi dojazdowe do gruntów rolnych oraz drogi leśne. Możesz prowadzić na nich rower w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu bez ryzyka popełnienia przestępstwa z art.178a§ 2 k.k. lub wykroczenia z art.87§2 k.w.

  Jeżeli w stanie nietrzeźwości prowadziłeś rower poza drogą publiczną, strefą zamieszkania oraz strefą ruchu, wówczas nie popełniłeś przestępstwa ani wykroczenia. W takiej sytuacji postępowanie karne nie powinno zostać przeciwko Tobie wszczęte, a w razie jego wszczęcia powinno zostać umorzone. Jeżeli jednak dojdzie do skierowania przeciwko Tobie aktu oskarżenia powinieneś zostać uniewinniony od zarzutu popełnienia przestępstwa czy też wykroczenia.

  Uwaga!

  Z dniem 9 listopada 2013 r. prowadzenie roweru w stanie nietrzeźwości nie jest przestępstwem jest natomiast wykroczeniem z art. 87 § 1a k.w.

• 

Jeżeli popełniłeś przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości z art.178a§1 k.k. to pewnie zastanawiasz się czy Sąd orzeknie o przepadku samochodu, który prowadziłeś.

Kilkukrotnie spotkałem się z takim właśnie stanowiskiem Prokuratorów, którzy w mowach końcowych wnosili o orzeczenie w wyroku przepadku samochodu prowadzonego przez nietrzeźwego kierowcę.

W orzecznictwie sądów przeważa obecnie pogląd, zgodnie z którym orzeczenie przepadku pojazdu, który prowadził nietrzeźwy kierowca nie jest możliwe. Ostatnio zdecydował o tym Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z dnia 30.10.2008r. w sprawie I KZP 20/08.

Nadal pojawiają się odmienne wyroki sądów orzekające przepadek samochodów prowadzonych przez nietrzeźwych kierowców. Tak np. orzekł Sąd Okręgowy w Tarnowie w wyroku z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie o sygn. akt II Ka 415/06 opubl. w KZS 2007, nr 6, poz. 77. uznając samochód za narzędzie w rozumieniu art.44§2 k.k. służące nietrzeźwemu kierowcy do popełnienia przestępstwa. Są to jednak orzeczenia stanowiące wyjątek od przeważającej obecnie linii orzeczniczej sądów.

Pamiętaj jednak, że nietrzeźwi kierowcy są oceniani niezwykle negatywnie przez sędziów orzekających w wydziałach karnych. To nastawienie sprawia, że musisz liczyć się z taką oto możliwością, że Sąd, choć nie orzeknie o przepadku Twojego samochodu, to jednak wymierzy Ci grzywnę w wysokości dorównującej wartości Twojego samochodu.

Dlatego właśnie w sprawach o prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości wielkie znaczenie ma aktywność  oskarżonego, która powinna się koncentrować na:

• przedstawieniu Sądowi wszystkich okoliczności związanych z prowadzeniem samochodu w stanie nietrzeźwości, takich jak czas, miejsce jego prowadzenia, natężenie ruchu ulicznego, stopień nietrzeźwości, które świadczą na korzyść oskarżonego

• przedstawieniu Sądowi okoliczności związanych z osobą oskarżonego, motywu, dla którego zdecydował się prowadzić samochód w stanie nietrzeźwości, jego sytuacji rodzinnej, finansowej, opinii jaką cieszy się w miejscu zamieszkania, które zmienią negatywne nastawienie sędziego do osoby oskarżonego.

Więcej na ten temat przeczytasz w artykułach:

1.„Co grozi za prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego?”

2.„Kiedy możesz liczyć na warunkowe umorzenie postępowania karnego gdy prowadziłeś samochód w stanie nietrzeźwości?”

3.„O jaką karę walczyć za przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego?”