Wyłączenie spod zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. C i C+E prawa jazdy przy dobrowolnym poddaniu się karze

Należy wskazać, iż zgodnie z przepisami Kodeksu karnego, sprawca przestępstwa prowadzenia pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości z art. 178a § 1 k.k, który chce dobrowolnie poddać się karze ma dwie możliwości:

1. Może już na przesłuchaniu na Policji w charakterze podejrzanego wyrazić wolę na skazanie bez przeprowadzenia rozprawy w trybie art. 335 § 1 k.p.k. W takiej sytuacji policjant prowadzący przesłuchanie wykonuje telefon do Prokuratora, informuje o jaki czyn sprawca jest podejrzany, czy jest osobą karaną, jakie były wyniki badania trzeźwości alkomatem oraz jakie osiąga dochody. Na podstawie tych informacji Prokurator podaje propozycję kary. Już na tym etapie Prokurator ma możliwość zaproponowania orzeczenia 3-letniego (lub wyższego) zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, z wyłączeniem kat. C i C+E prawa jazdy.

2. Jeżeli jednak podejrzany na przesłuchaniu na Policji nie zgodził się na skazanie w trybie art. art. 335 § 1 k.p.k, ma możliwość złożenia na etapie postępowania sądowego wniosku o dobrowolne poddanie się karze w trybie art. 387 § 1 k.p.k. Ostateczny moment na złożenie takiego wniosku, to zakończenie przesłuchania oskarżonego na pierwszej rozprawie głównej. Wówczas, to oskarżony informuje Sąd, że chce taki wniosek złożyć i podaje swoją propozycję kary, w którym może również zaproponować orzeczenie przez Sąd 3-letniego (lub wyższego) zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, z wyłączeniem kat. C i C+E prawa jazdy. Oczywiście, aby Sąd mógł uwzględnić wniosek oskarżonego, Prokurator nie może się sprzeciwić takiemu wnioskowi.

W tym miejscu należy wskazać, iż w świetle nowelizacji Kodeksu karnego, którą weszła w życie z dniem 18 maja 2015 r. przy wydaniu przez Sąd wyroku skazującego, a takim jest wydanie wyroku w trybie art. 335 § 1 k.p.k. oraz art. 387 § 1 k.p.k., zakaz prowadzenia pojazdów jest obligatoryjny i wynosi od 3 do 15 lat. Ponadto Sąd orzeka karę grzywny, pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub karę ograniczenia wolności. Obligatoryjnym elementem jest również orzeczenie świadczenia pieniężnego na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie minimum 5000 zł.

Wyrok, w którym Sąd orzeka jedynie zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B prawa jazdy na okres minimum 3 lat, a wyłącza spod zakazu wyższe kategorie prawa jazdy wydaje się wyrokiem bardzo korzystnym dla sprawcy przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. Szczególnie gdy dotyczy osób, które pracują jako kierowcy zawodowi i w pracy wykorzystują kat. C i C+E prawa jazdy.

Niestety problem pojawia się gdy skazany, wobec którego Sąd orzekł zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych jedynie na kat. B, natomiast odstąpił od orzeczenia zakazu na wyższe kategorie zgłasza się do wydziału komunikacji po zwrot prawa jazdy, a wydział komunikacji odmawia wydania dokumentu. W tym miejscu należy wskazać, iż stanowisko wydziałów komunikacji odmawiające wydania dokumentu prawa jazdy ma oparcie w przepisach prawa, a mianowicie w Ustawie z dnia 15 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 Prawo jazdy nie może być wydane osobie:

2) w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu;

Co więcej, zgodnie z ust. 2 cytowanego art.:

przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii:

2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D – w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

Z powyższego artykułu jednoznacznie wynika, że w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, do których uprawnia kat. B prawa jazdy, prawo jazdy wyższych kategorii (pomimo, iż Sąd nie orzekł zakazu), nie może być wydane.

Dlatego też pojawia się pytanie czy dobrowolne poddanie się karze, w którym Sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych jedynie na kat. B prawa jazdy, natomiast odstępuje od orzeczenia zakazu wyższych kategorii, jest rozstrzygnięciem korzystnym dla sprawcy przestępstwa prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości z art. 178a § 1 k.k., w sytuacji gdy wdziały komunikacji nie wydają nowego dokumentu prawa jazdy.

Przed podjęciem decyzji czy wyrazić zgodę na dobrowolne poddanie się karze, sprawca przestępstwa powinien rozważyć czy korzystniejszym rozwiązaniem nie będzie złożenie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Należy wskazać, że pomimo znacznego zaostrzenia okresu trwania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych przy wydaniu wyroku skazującego od 3 do 15 lat, instytucja warunkowego umorzenia postępowania karnego nie została znowelizowana.

Zatem Sąd ma cały czas możliwość wydania wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne. W wyroku warunkowo umarzającym postępowanie karne Sąd:

1. określa okres próby 1 rok, 2 lub 3 lata

2. orzeka świadczenie pieniężne na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej – brak jest minimalnej kwoty, którą nakłada Sąd

3. może orzec zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 1 roku lub 2 lat, lub odstąpić od orzeczenia zakazu.

Więcej na temat warunkowego umorzenia postępowania karnego znajdziesz w artykule Na czym polega warunkowe umorzenie postępowania karnego za przestępstwo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości?