Zakaz na kategorię B prawa jazdy

Z artykułu: Zakaz na kategorię B prawa jazdy, dowiesz się:

• ile wynosi zakaz prowadzenia pojazdów za jazdę po alkoholu,
• kiedy kierowca ma szansę na orzeczenie przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów wyłącznie na kategorię B prawa jazdy i nieorzekanie zakazu na wyższe kategorie prawa jazdy np. C, C+E,
• jakie okoliczności Sąd bierze pod uwagę przy orzekaniu wobec nietrzeźwego kierowcy zakazu prowadzenia pojazdów ograniczonego do kategorii B prawa jazdy.

Zakaz prowadzenia pojazdów za jazdę po alkoholu

W przypadku wydania wyroku skazującego w stosunku do sprawcy przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości z art. 178 a § 1 k.k. orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – w myśl art. 42 § 2 k.k. – jest obligatoryjne. Wówczas zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych wynosi 0d 3 lat do 15 lat. Więcej na temat zakazu prowadzenia pojazdów za jazdę po alkoholu znajdziesz w artykule: Zakaz prowadzenia pojazdów za jazdę po alkoholu

Warunkowe umorzenie a zakaz na kategorię B prawa jazdy

Natomiast Sąd ma możliwość orzeczenia zakazu krótszego niż 3 lata, tylko w przypadku warunkowego umorzenie postępowania karnego. Wówczas Sąd może:

• odstąpić od orzeczenia zakazu

lub

• orzec zakaz na okres 1 roku lub 2 lat

Szczegółowe omówienie warunkowego umorzenia postępowania karnego za jazdę samochodem po alkoholu znajdziesz w artykule: Wniosek o warunkowe umorzenie za jazdę po alkoholu

Zakaz na kategorię B prawa jazdy

Jeżeli posiadasz prawo jazdy kategorii A,B,C,D i E i zostaniesz skazany za prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu, wówczas grozi Ci utrata wszystkich posiadanych kategorii prawa jazdy. 

Dla wielu kierowców oznacza to utratę pracy i poważne kłopoty finansowe. Dlatego w tym artykule opiszę, czy jest możliwe zachowanie prawa jazdy na samochody ciężarowe, autobusy i ciągniki, pomimo prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości.

Problematyka zastosowania środka karnego z art. 42 § 2 k.k. w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w praktyce może nastręczać wiele wątpliwości. 

W tym zakresie pojawia się przede wszystkim pytanie o to, czy w związku z faktem, że orzeczenie tego rodzaju środka karnego wobec nietrzeźwego kierowcy jest obligatoryjne, istnieje jakakolwiek możliwość aby sprawca przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. zachował uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych, pomimo wydania wobec niego wyroku skazującego. 

Typowość tego rodzaju wątpliwości wśród sprawców przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości potwierdza pytanie skierowane przez jednego z czytelników bloga:

„Witam, moje pytanie dotyczy zakazu prowadzenia pojazdów w sytuacji skazania za czyn z art. 178 a § 1 k.k. Czy biorąc pod uwagę praktykę orzeczniczą jest szansa na orzeczenie (w sytuacji posiadania przez oskarżonego też innych kategorii) zakazu prowadzenia pojazdów tylko w odniesieniu do określonej kategorii – np. kategorii C i C+E? Jakich argumentów należy użyć przed Sądem wnosząc o taki właśnie wyrok?

Na powyższe pytanie należy udzielić odpowiedzi twierdzącej, tj. w świetle obowiązujących przepisów ustawy karnej istnieje możliwość wyłączenia spod zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonej kategorii prawa jazdy.

W praktyce jednak, czy i w stosunku do jakich kategorii prawa jazdy Sąd zdecyduje się na tego typu rozwiązanie determinowane jest wieloma okolicznościami, co oznacza, że pomimo iż odstąpienie od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych niektórych kategorii posiadanych przez oskarżonego jest możliwe, nie zawsze będzie miało to miejsce w praktyce.

Powyższe oznacza, że Sąd uznając sprawcę przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości za winnego zarzucanego mu czynu i wymierzając mu na tej podstawie stosowną karę musi orzec w stosunku do niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Obowiązek ten nałożony jest przez ustawę i pozostaje poza sferą decyzyjności Sądu.

Należy mieć jednak na uwadze, iż mimo obligatoryjnego charakteru tego rodzaju środka karnego w stosunku do sprawców przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k. ustawodawca wprowadził w tym zakresie pewnego rodzaju „furtkę” dla Sądu rozpatrującego sprawę.

Dotyczy to pozostawienia do decyzji Sądu zakresu w jakim omawiany środek karny będzie zastosowany, a zatem możliwy będzie zakaz na kategorię B prawa jazdy.

Świadczy o tym literalne brzmienie przepisu art. 42 § 2 k.k. w myśl którego: „Sąd orzeka na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych albo pojazdów określonego rodzaju (…)„.

W tym miejscu należy mieć na uwadze, iż jak wskazuje praktyka orzecznicza, spod zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych nie wyłącza się kategorii uprawniającej do prowadzenia pojazdu, którym sprawca kierował w trakcie popełnienia przestępstwa.

Stąd też, jeśli w opisanej przez czytelnika sytuacji, okazałoby się, że w trakcie zdarzenia prowadził on samochód ciężarowy do kierowania którym uprawnia kat. C prawa jazdy, wówczas odstąpienie przez Sąd od orzekania w stosunku do niego zakazu prowadzenia pojazdów kat. C i C+E byłoby niemożliwe. Inaczej byłoby natomiast w sytuacji, gdyby prowadził on samochód osobowy – wówczas wyłączenie spod zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. C i C+E byłoby obiektywnie możliwe.

Kiedy możliwy jest zakaz na kategorię B prawa jazdy – co Sąd bierze pod uwagę?

Należy mieć na uwadze, że w praktyce o zasadności wyłączenia spod zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonej kategorii decydować będzie szereg okoliczności.

Przede wszystkim Sąd orzekając wyłącznie zakaz na kategorię B prawa jazdy bierze pod uwagę stopień społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa. Na ocenę stopnia społecznej szkodliwości wpływ mają m.in.:

• stopień nietrzeźwości (im stopień stężenia alkoholu w organizmie badanego bliższy będzie dolnej granicy stanu nietrzeźwości tj. 0,26 mg/l tym mniejszy stopień społecznej szkodliwości);

• miejsce popełnienia przestępstwa – tj. czy była to autostrada, droga ekspresowa o dużym natężeniu ruchu, czy podrzędna droga lokalna o niewielkim natężeniu ruchu pojazdów i pieszych;

• pora popełnienia przestępstwa – czy sprawca kierował samochodem w tzw. „godzinach szczytu” czy np. nad ranem np. o godz. 04.00 gdy natężenie ruchu pojazdów i pieszych jest znikome;

• okoliczności zatrzymania sprawcy do kontroli drogowej – czy powodem zatrzymania kierowcy było naruszenie przepisów ruchu drogowego,np. niezastosowanie się do sygnalizacji świetlnej, czy była to wyłącznie rutynowa kontrola kierowców;

• uprzednia karalność sprawcy przestępstwa;

• właściwości i warunki osobiste sprawcy przestępstwa – w tym także wpływ orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów określonej kategorii na sytuację osobistą sprawcy, np. ryzyko utraty zatrudnienia.

Podsumowując, należy zauważyć, że sprawca który dopuścił się przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości może starać się zakaz na kategorię B prawa jazdy i odstąpienie przez Sąd od orzekania w stosunku do niego zakazu prowadzenia wyższych kategorii prawa jazdy (z wyjątkiem kategorii nieuprawiającej do prowadzenia pojazdu, którym sprawca kierował w chwili popełnienia przestępstwa z art. 178 a § 1 k.k.). W tym celu może on złożyć wniosek o wydanie wobec niego wyroku skazującego bez przeprowadzania postępowania dowodowego w trybie art. 387 § 1 k.p.k. w ramach którego powinien on wykazać (powołując się na przytoczone w niniejszym artykule okoliczności), że stopień społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu nie jest znaczny, zaś orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów określonej kategorii – z uwagi np. na charakter wykonywanej pracy – stanowić będzie dla niego nadmierną dolegliwość.